آیت‌الله رمضانی: بزرگ‌ترین درس اربعین، ایستادگی، صبر و مقاومت است

به همت معاونت امور بین الملل مجمع جهانی اهل بیت علیهم السلام، پیش‌نشست وبیناری «بازخوانی پیام جهانی اربعین حسینی، از ولایت تا مسئولیت» برگزار شد.

در این نشست پیام دبیر کل مجمع جهانی اهل بیت(ع) به مناسبت اربعین حسینی ارایه شد و سخنرانانی از کشورهای جمهوری آذربایجان، پاکستان، افغانستان، تایلند، انگلستان، ترینیدا، زنگبار، نیجریه و آلمان درباره موضوع، به ارائه دیدگاه های خود پرداختند و بر اهمیت تجدید عهد امروزی با ولایت در اربعین حسینی و به تبع آن مسئولیت پذیری تأکید نمودند.

متن کامل سخنرانی آیت الله رمضانی به شرح زیر است:

اعوذ بالله من شیطان الرجیم

بسم الله الرحمن الرحیم

از همه برادران و خواهرانی که به مناسبت اربعین در این ویبینار حضور دارند و همین طور از برادران و خوهرانی که سخنرانی می‌کنند و مطالبی را در ارتباط با اربعین در موضوعات مختلف مطرح می کنند، تشکر و قدردانی دارم.

اربعین یک پدیده خودجوش معنوی است که امروز به یک کنشگری اجتماعی، معنوی و دینی تبدیل شده است که همه مسلمانان از ملل مختلف دنیا از جمله پیروان مکتب اهل بیت(ع)، در آن حضور پیدا می‌کنند. حتی برخی از غیر مسلمانان هم در این آئین مشارکت دارند. میلیون‌ها نفر در این رویداد مهم، حضور پیدا می‌کنند که تعداد آن‌ها در برخی سال‌ها به بیش از بیست میلیون نفر رسیده است.

این رویداد یک رویداد بسیار بسیار مهم است که باید از جهات مختلف مورد مطالعه قرار گیرد؛ به لحاظ اجتماعی، فرهنگی، سیاسی، معنوی، حس عدالت‌خواهانه و مسائل مختلف. این که افرادی از چند روز گرفته تا دو هفته، سه هفته و حتی بیشتر، خصوصا در این ایام که بسیار گرم است، پیاده‌روی می‌کنند و می‌خواهند خودشان را به کربلا برسانند، از هر جهتی قابل تحسین و قابل بررسی است و بسیار مهم است؛ لازم است خود اربعین از جهاتی مورد بحث باید قرار بگیرد. منتهی آن جهتی که خیلی مهم است و ما می‌توانیم از آن درس بگیریم، بحث روایتگری آن است. یک حادثه و یک جنایتی در سال شصت و یک هجری قمری رخ داده و نتیجه آن بزرگ بود و سر فرزند و نوه رسول خدا(ص) و همه یاران او از بدنش جدا شدند.

از این جهت، چرایی عاشورا باید خیلی دقیق مورد بحث قرار گیرد، چه اتفاق افتاد که بعد از پنجاه سال سر نوه رسول خدا بالای نیزه قرار گرفت؟ این قابل تأمل است که در جای خود باید گفت‌وگو و بحث شود؛ اما این جنایت بزرگ رخ داد. حالا این حادثه و رویداد تلخ باید به درستی روایت شود که چرا این حادثه رخ داد؟ حضرت زینب سلام الله علیها، امام زینب العابدین و اهل بیت علیهم‌السلام، و شخصیت‌های دیگر در جاهای مختلف سخنرانی و روایتگری می‌کردند. به گونه‌ای که ابعاد مختلف این جنایت در این سخنرانی‌ها به ما رسیده است. یعنی الان شما از هر جهت می‌توانید این حادثه و این رویداد تلخ را مورد تحلیل قرار دهید و از پیامهای آن، به عنوان این که نسخه باشد، درس‌هایی را بیاموزید و یاد بگیرید؛ از نظر اخلاقی، عرفانی، حماسی، معرفتی، فرهنگی، اجتماعی، خانوادگی و از جهات مختلف شما می‌توانید این حادثه را مورد بررسی و تحلیل قرار دهید.

این خیلی مهم است که یک روایت دقیق و جامع از آن حادثه ارائه داده شود. از جمله نکاتی که باید به آن پرداخت، نسبتی است که ما با رهبری جامعه اسلامی، با ولی خدا، امام حسین علیه الصلاه و السلام، به عنوان امام المسلمین می‌توانیم داشته باشیم. این بزرگان مورد سفارش پیغمبر اکرم(ص) قرار گرفته اند. پیامبر(ص) درباره حسنین فرمودند: «الْحَسَنُ وَ الْحُسَینُ إِمَامَانِ قَاما أَوْ قَعَدا». پیامبر(ص) سفارش های زیادی درباره امام حسین(ع) فرموده است.

در کنار رهبر جامعه ایستادن، نیازمند به یک نوع ولایت‌پذیری و درک مسئولیت است. اساساً ما با در کنار امام قرار گرفتن، مواجه با یک آزمون بزرگ می‌شویم. در زیارت جامعه کبیره آمده است که «وَ الْبَابُ الْمُبْتَلَی بِهِ النَّاسُ» یعنی مردم از طریق امام، امتحان می‌شوند؛ چه در معرفت و شناخت، و چه در حضور میدانی. «مَنْ ماتَ وَ لَمْ یَعْرِفْ إمامَ زَمانِهِ فَقَدْ ماتَ مِیتَهً جاهِلِیَّه» اگر کسی نتواند این شناخت را پیدا کند، چه بسا گمراه شود. لذا در دعاها هم تاکید شده که «اَللّهُمَّ عَرِّفْنی حُجَّتَک فَاِنَّک اِنْ لَمْ تُعَرِّفْنی حُجَّتَک ضَلَلْتُ عَنْ دینی». این مهم باید مورد توجه دقیق و عمیق قرار گیرد. در ادامه زیارت جامعه کبیره آمده است که « مَنْ أتاکُمْ نَجی» یعنی اگر افراد با شما باشند و به سمت شما بیایند، نجات پیدا می‌کنند «وَ مَنْ لَمْ یَأْتِکُمْ هَلَک» اما کسانی که همراه شما نباشند، هلاک می‌شوند و از بین می‌روند. امام محل آزمایش آن‌هایی می‌شود که در کنارش قرار گرفتند. امام به عنوان کسی که رهبری جامعه را عهده‌دار است، مسئولیت بزرگی را بر عهده دارد، برای چه؟ برای اینکه نشانه‌های دین را احیا کند. «لنرد المعالم من دینک» می‌فرماید که تمام آنچه را که در حوزه دین و معارف دینی است، باید احیاء شود، بدون اینکه کسی بتواند آن را تحریف کند. امام در برابر بدعت می‌ایستد. یعنی امام اجازه نمی دهد که کسی، چیزی که در دین نیست را وارد در دین کند. بعد می‌فرماید «لنظهر الاصلاح فی بلادک، فیامن المظلومون من عبادک، و تقام المعطله من حدودک» کار امام اصلاح‌گری است تا مردم از امنیت برخوردار شوند و حدود الهی احیاء شود. امام حضور پیدا می‌کند تا مردم در جهل و جهالت نباشند. در زیارت اربعین وارد شده است: «وَبَذَلَ مُهجَتَهُ فیکَ لِیَستَنقِذَ عِبادَکَ مِنَ الجَهالَهِ وَحَیرَهِ الضَّلالَهِ» یعنی حسین‌بن‌علی، جان و خون خود را در راه تو داد تا بندگان تو را از جهل نجات دهد و مردم در گمراهی نباشند. این را امیرالمومنین هم در نهج البلاغه تاکید می‌کند که جامعه‌ای که با جهل زندگی میکند، همه چیز آن وارونه می‌شود، «الی الله اشکو من معشر یعیشون جهالا».

پس باید در کنار امام بودن را تجربه کرد. وقتی که انسان میخواهد از این آزمون بزرگ پیروزمندانه بیرون بیاید، باید صبر و استقامت کند. امام رضا (ع) میفرماید مومن، مومن نمی‌شود مگر اینکه ۳ ویژگی را داشته باشد: «لایکونُ المومنُ مؤمناً حتّی تکون فیه ثلاثُ خصالٍ: سنّهٌ من ربّه وسنّهٌ من نبیّه وسنّهٌ من ولیّه. فأمّا السنّه من ربّه فکتمانُ السرّ، واما السنّه من نبیّه فمداراهُ الناس، واما السنّه من ولیّه فالصبرُ فی البأساء والضراء». یکی اینکه از خداوند تبارک و تعالی، روشی را دریافت کند. «فأمّا السنّه من ربّه فکتمانُ السرّ» اینکه اسرار دیگران را باید کتمان کند. همان‌طور که خدا تبارک و تعالی چنین میکند. «واما السنّه من نبیّه فمداراهُ الناس». سنت پیامبر(ص) مدارا کردن با مردم است. اساساً پیامبر می‌فرماید: من برای مدارا کردن آمده‌ام، البته نه در برابر دشمنان. «واما السنّه من ولیّه فالصبرُ فی البأساء والضراء» سنت از ولی خدا، صبر در برابر ناملایمات، مکاره و سختی‌ها است. انسان باید سختی‌ها را تحمل کند. این نکته مهمی است که ما باید به آن توجه داشته باشیم.

لذا درس ولایت‌پذیری نیازمند به تربیت است. هر کسی بیشتر خودش را تربیت کرده باشد و ایمان بیشتری داشته باشد، بهتر می‌تواند در این میدان پیروزمندانه از صحنه بدر بیاید؛ هم ایمان عقلی و هم ایمان شهودی. به همین جهت قرآن تاکید می‌کند که ایمان‌تان را افزایش دهید. در کنار امام بودن و پذیرش ولایت، مساوی با مسئولیت‌پذیری است. مومنی که در کنار ولی خدا قرار گرفته است، باید مسئولیت بپذیرد. اساساً انسان به معنای واقعی کلمه باید مسئولیت بپذیرد، این مسئولیت فقط در حوزه‌های فردی نیست بلکه در حوزه‌های اجتماعی معنای بیشتری پیدا می‌کند؛ خصوصاً مسئولیت اجتماعی، سیاسی و فرهنگی در کنار امام بودن بیشتر باید نمود پیدا کند و خود را نشان دهد، به ویژه برای نخبگان و کسانی که تاثیرگذار و نقش‌آفرین هستند مسئولیت بیشتری دارند.

آنچه که امروزه درباره جنایات اتفاق میافتد، باید روایتگری صحیح شود. همانطور که در اربعین، آن جنایات بزرگ درست روایتگری شد، امروزه هم باید جنایاتی که از طریق نظام سلطه، استکبار و استعمار در دنیا انجام می‌پذیرد، باید درست تبیین شوند. برخی، از واژه‌های فریبنده استفاده می‌کنند که ما برای رسیدن به صلح جنگ می‌کنیم اما آنها جنگ می‌کنند، آواره می‌کنند، اشغالگری می‌کنند و هر نوع جنایتی را که دل‌شان بخواهد برای رسیدن به مقاصدشان انجام می‌دهند تا همه چیز و همه کس را همراه خودشان کنند تا ملت‌ها را برده خودشان کنند. امروزه بردگی دیگر بردگی یک انسان، ده انسان، صد انسان و هزار انسان نیست بلکه بردگی ملل و ملت‌ها است. دنبال این هستند که ملتی را برده خودشان کنند و آن‌ها را فراخوان کنند به اینکه شما باید تسلیم ما شوید، اگه تسلیم ما شدید که هیچ، اما اگر تسلیم نشدید شما را نابود می‌کنیم. این باید مورد توجه قرار گیرد. به هر حال باید تکلیف اهل زر، اهل زور، اهل تزویر و اهل جنایت مشخص شود.

آنها ملت‌هایی که می‌خواهند روی پای خود بایستد و در سرنوشت خود حضور داشته باشند را می‌خواهند له و نابود کنند و از بین ببرند. با اتفاقات و جنایتهایی که در غزه رخ می‌دهد، این منطقه را به یک زندان بین المللی تبدیل کردند. بیش از دو میلیون نفر آواره شدند و هنوز هم اجازه نمی‌دهند به اینها غذا برسد. یعنی حتی نسبت به کمک‌های انسان دوستانه هم مضایقه دارند. صهیونیست‌ها یک قوم متوحش هستند که در توحش و درندگی، بیش از این را نمی‌توانید سراغ بگیرید. این جنایت‌ها باید در اربعین روایت‌گری شود. جنایاتی که امروزه نسبت به کودکان و زنان بی‌دفاع انجام می‌پذیرد را باید در اربعین به صورت صحیح روایتگری کنید.

این اربعین می‌تواند اربعین کنش‌گر و تأثیرگذار باشد و می‌تواند مسئولیتهای اجتماعی و انسانی را به ما آموزش دهد. اربعین به نوعی آموزش دادن مسئولیت‌های بزرگ در حوزه‌های مختلف است؛ توجه به معنویت، توجه به عقلانیت، توجه به عدالت، مقابله با ظلم و توجه به کرامت انسانی.
امروز خیلی‌ها از کرامت انسانی دم می‌زنند ولی به معنای واقعی کلمه هیچ خبری از کرامت انسانی نیست. اینها کرامت را له کردند، اینها واژه‌های آزادی، امنیت، عدالت و … را له کردند. بحث حقوق بشر را به عنوان یک واژه فریبنده برای استعمار بشر به کار می‌برند. اگر اربعین در این مسیر گام بردارد، می‌تواند در دنیای معاصر و در برابر نظام سلطه و استکبار و جنایتهای بزرگی که صورت گرفته است، مقدمه‌ی حرکت بزرگ باشد. امروز به هیچ وجه سکوت روا نیست. بلکه، سکوت حرام است. این جنایتها را انسان با چشم خودش میبیند، یقینا اگر رسول خدا(ص) امروز بود، فریاد سر می‌داد، همچنین اهل بیت(ع) و انسان‌های آزاده فریاد سر می‌دادند. ما نیز مانند آنان باید فریاد سربدهیم. شما آیا نمیبینید که این همه منکرات در جهان انجام می‌پذیرد، بزرگترین منکر این ظلم بزرگ تاریخی است …

«أَ لاَ تَرَوْنَ أَنَّ اَلْحَقَّ لاَ یُعْمَلُ بِهِ، وَ اَلْبَاطِلَ لاَ یُتَنَاهَی عَنْهُ» سیدالشهداء(ع) نمیفرماید وظیفه‌ی حسین و امام این است، نه وظیفه هر مومنی این است که در برابر ظلم‌ها، ستم‌ها، استعمار و تزویرها بایستد و مقابله کند. طبعاً این کنشگری زمینه نجات را برای کل بشر فراهم میکند.

امیدوار هستیم که ان‌شاءالله همه اینها زمینه و مقدمه ظهور را فراهم کند تا جامعه بشری منجی عالم بشریت را زیارت کند، ایشان دنیا را پر از عدل کند و در برابر ظلمی که امروزه در دنیا انجام میپذیرد بایستد. هرکسی که در کنار امام و ولی‌اش قرار می‌گیرد باید همین مسیر را طی کند که بزرگترین درس اربعین، ایستادگی، صبر و مقاومت است. امیدوار هستیم که خدای متعال به همه ما توفیق بدهد که امروزه که امتحان بزرگ برای تک تک ما است، بتوانیم در این امتحان بزرگ قبول شویم و به وظایف و تکالیف‌مان عمل کنیم.

مجدداً از همه برادران و خواهرانی که در این وبینار حضور دارند و سخنرانی می‌کنند تشکر و قدردانی می‌کنم. امیدوار هستم که ابعاد مختلف اربعین در این مباحثی که مطرح می‌شود کاملا مورد بررسی قرار گیرد.

و السلام علینا و علیکم و رحمه الله و برکاته

پایان پیام/