آیت‌الله رمضانی: شرط رشد سازمانی، تغییر نگاه به کار و پرهیز از بی‌انگیزگی است/ زبان غالب نظام سلطه: تحقیر، تهدید و تسلیم

جلسه «اخلاق اداری» پیش از ظهر امروز ـ چهارشنبه نهم مهرماه ۱۴۰۴ ـ با سخنرانی آیت‌الله «رضا رمضانی» دبیرکل مجمع جهانی اهل‌بیت(ع) و با حضور مدیران و کارکنان این مجمع در سالن اجتماعات مجمع جهانی اهل‌بیت(ع) در شهر قم برگزار شد.

قانون طلایی امام عسکری(ع): مدارا با مؤمنان و مخالفان

آیت‌الله رمضانی در ابتدای این جلسه با تبریک ولادت باسعادت حضرت امام حسن عسکری(ع) به بیان روایتی از این امام همام پرداخت و گفت: حضرت امام عسکری(ع) می‌فرمایند: «قُولُوا لِلنّاسِ کُلِّهُمْ حُسْنا مُؤْمِنِهُمْ وَ مُخالِفِهُمْ، اَمَّا الْمُؤْمِنونَ فَیَبْسُطُ لَهُمْ وَجْهَهُ وَ اَمَّا الْمُخالِفونَ فَیُکَلِّمُهُمْ بِالْمُداراهِ لاِجْتِذابِهِمْ اِلیَ الاْیمانِ». با مردم چه با مومنان و چه با مخالفان، خوش‌برخورد و خوش‌گفتار باشید. این سخن، قانون طلایی است که همه‌ی ملل و نحل و پیروان ادیان الهی و غیرالهی آن را پذیرفته‌اند و قبول دارند.

استاد درس خارج حوزه به ادامه بیان مبارک امام عسکری پرداخت و افزود: حضرت در ادامه می‌فرمایند، «مومن، به هم‌مذهبان روی خوش نشان می‌دهد و با مخالفان، با مدارا سخن می‌گوید تا به ایمان جذب شوند.» البته رفتار با کافران و مخالفانِ عنود که در حال جنگ هستیم، متفاوت است. امام حسن عسکری(ع) در این روایت، دائره‌ی مدارا را علاوه بر مسلمانان بر مخالفان هم توسعه داده است. همچنانکه دعاهای ما مثل دعاهای ماه مبارک رمضان هم بین‌المللی است و سفارش کرده‌اند که برای همه مردم دعا کنیم. ما برای همه‌ی فقرا، بیماران و گرسنگان دعا می‌کنیم، به‌دلیل اینکه اگر این موارد و نقصان‌ها در جامعه زیاد شود، تهدیدی برای همه مردم است و کل جامعه با ناهنجاری‌های اجتماعی زیادی مواجه می‌شود.

خصلت‌های سه‌گانه مؤمن در کلام امام رضا(ع): کتمان سر، مدارا و صبر

دبیرکل مجمع جهانی اهل بیت(ع) درباره اهمیت مدارا به حدیثی از امام رضا(ع) اشاره کرد و گفت: امام هشتم می‌فرمایند: «لَا یَکُونُ الْمُؤْمِنُ مُؤْمِناً حَتَّی یَکُونَ فِیهِ ثَلَاثُ خِصَالٍ: سُنَّهٌ مِنْ رَبِّهِ، وَ سُنَّهٌ مِنْ نَبِیِّهِ، وَ سُنَّهٌ مِنْ وَلِیِّهِ. فَأَمَّا السُّنَّهُ مِنْ رَبِّهِ فَکِتْمَانُ السِّرِّ، وَ أَمَّا السُّنَّهُ مِنْ نَبِیِّهِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ وَ سَلَّمَ، فَمُدَارَاهُ النَّاسِ، وَ أَمَّا السُّنَّهُ مِنْ وَلِیِّهِ فَالصَّبْرُ فِی الْبَأْسَاءِ وَ الضَّرَّاء»؛ مؤمن به مرحله ایمان نمی‌رسد، مگر آن‌که دارای سه خصلت باشد؛ یکی از پروردگارش، یکی از پیغمبرش و یکی از امامش؛ اما خصلت پروردگار، کتمان و مخفی نگه داشتن اسرار؛ و خصلت پیغمبر، با مردم مدارا کردن؛ و خصلت امام، شکیبایی در برابر ناملایمات و سختی‌های زندگی است.

علم بی‌اخلاق، تهدید جهانی؛ جنایات غزه مصداق بارز

وی در بخش دیگری از سخنان خود به وضعیت عرصه بین‌الملل اشاره کرد و گفت: امروزه در دنیای عجیبی به سر می‌بریم؛ دنیایی پر از چالش و تنش که اصول انسانی و مسائل حقوق بشری زیر پا گذاشته می‌شود. از سوی دیگر، سازمان‌های بین‌المللی برای تثبیت و تقویت سلطه‌ی کشورهای مستکبر تأسیس شده‌اند و اجازه نمی‌دهند ملت‌ها رشد کنند.

استاد درس خارج حوزه علمیه قم تأکید کرد: صِرف ایمان کفایت نمی‌کند بلکه باید علم همراه آن باشد. علم بدون ایمان، این است که امروزه شاهد جنایت‌های در غزه هستیم و علم بدون ایمان، تهدید جهانی است. نظام سلطه به دنبال تسلیم دیگران است و برای آن نسخه می‌نویسد.

زبان غالب نظام سلطه: تحقیر، تهدید و تسلیم

وی افزود: تهدید جهانی به مرحله‌ای رسیده که سه واژه «تحقیر، تهدید و تسلیم» بیش از پیش در گفتمان امروز برجسته شده‌اند. نظام سلطه می‌خواهد بشریت را تحقیر کند، تهدید کند و حالا به صراحت می‌گوید: «باید تسلیم شوید.»

این نظام برای همه چیز، حتی مذاکرات، نسخه می‌نویسد. اما مذاکره در ادبیات نظام سلطه چه معنایی دارد؟ یعنی دستوراتی که باید نوشته و اجرا شوند. مذاکره این نیست که کسی بیاید، خودنمایی کند یا درباره امتیازات بحثی شکل بگیرد تا به تفاهمی برسند. امروز مذاکره این معنا را ندارد. آنچه نظام سلطه می‌گوید، باید انجام شود؛ وگرنه، با زبانی صریح و روشن می‌گویند: «باید نابود شوید.» این زبان، زبان غالب نظام سلطه است. زمانی این مسائل پشت پرده بود، اما امروز همه چیز آشکار شده است.

آیت‌الله رمضانی به جنایات و نسل‌کشی رژیم صهیونیستی در غزه به‌عنوان عملکرد نظام سلطه اشاره کرد و گفت: امروزه اسرائیل که به هیچ قانون و قطعنامه ای پایبند نیست، مورد حمایت نظام سلطه و خط قرمز آنان است و نباید هیچ سخنی علیه آن گفت! جنگ را شروع می‌کنند و می‌گویند جنگ برای صلح! از این رو، واژه‌هایی مثل فرهنگ، اخلاق، حقوق بشر، عدالت و معنویت را به سخریه گرفته‌اند. وزیر امنیت اسرائیل می‌گوید وقتی غذا به غزه می‌برند، اذیت می‌شویم. باید به جای غذا، به غزه بمب بفرستند!

شرط رشد سازمانی: تغییر نگاه به کار و پرهیز از بی‌انگیزگی

وی در ادامه به ضرورت مشورت در کارها اشاره کرد و عنوان داشت: همه باید از مشاور و صاحب‌نظران استفاده کنند. مشورت آن قدر مهم است که سوره‌ای به نام «شوری» در قرآن داریم و خداوند به پیامبر(ص) دستور می‌دهد تا با مومنان مشورت کند. اگر مشورت در کارها باشد، ضریب خطا، اشتباه و پیشمانی کم می‌شود.

دبیرکل مجمع جهانی اهل بیت(ع)، اصلاح امور را مرهون تغییر و اصلاح در رفتار سازمانی نسبت به محیط و اصل کار معرفی کرد و ادامه داد: باید نگاه‌مان را نسبت به همکاران و کار تغییر دهیم و اگر نگاه اصلاح شود، مجموعه رشد می‌کند.

وی اضافه کرد: فقط کار خودمان را نبینیم. همچنین، کار خودمان را بی‌عیب و کار دیگران را ناقص تصور نکنیم. امام رضا(ع) می‌فرماید: «لا یَتِمُّ عَقْلُ امْرِء مُسْلِم حَتّی تَکُونَ فیهِ عَشْرُ خِصال: أَلْخَیْرُ مِنْهُ مَأمُولٌ. وَ الشَّرُّ مِنْهُ مَأْمُونٌ. یَسْتَکْثِرُ قَلیلَ الْخَیْرِ مِنْ غَیْرِهِ، وَ یَسْتَقِلُّ کَثیرَ الْخَیْرِ مِنْ نَفْسِهِ. لا یَسْأَمُ مِنْ طَلَبِ الْحَوائِجِ إِلَیْهِ، وَ لا یَمَلُّ مِنْ طَلَبِ الْعِلْمِ طُولَ دَهْرِهِ. أَلْفَقْرُ فِی اللّهِ أَحَبُّ إِلَیْهِ مِنَ الْغِنی. وَ الذُّلُّ فیِ اللّهِ أَحَبُّ إِلَیْهِ مِنَ الْعِزِّ فی عَدُوِّهِ. وَ الْخُمُولُ أَشْهی إِلَیْهِ مِنَ الشُّهْرَهِ.» ثُمَّ قالَ علیه السلام: «أَلْعاشِرَهُ وَ مَا الْعاشِرَهُ؟ قیلَ لَهُ: ما هِیَ؟ قالَ علیه السلام: لا یَری أَحَدًا إِلاّ قالَ: هُوَ خَیْرٌ مِنّی وَ أَتْقی» حضرت در این روایت می‌فرماید که کار کوچک دیگران را بزرگ و کار بزرگ خود را کوچک ببینیم. مهم این است که در کار، حسن فعلی و فاعلی، و اخلاص باشد. اگر اخلاص باشد، خدا کارها را بالا می‌برد و مثل امام خمینی(ره) انسان را بلندآوازه می‌کند. از سوی دیگر، ویژگی دهمی که امام می‌فرمایند این است که انسان خود را برتر از کسی نبید، که البته کار سختی است.

آیت‌الله رمضانی ادامه داد: از کار دیگران که خبر نداریم، می‌گوییم فلانی کاری نکرده است! لذا زحمات دیگران را نباید نادیده بگیریم. باید اشراف کامل داشته باشیم و بدون اشراف، حق قضاوت درباره کارهای دیگران را نداریم. برخی کار خود را بی‌عیب می‌دانند اما کار دیگران را پرعیب، اما در معارف دینی ما آمده است که انسان کارش را ناقص و پرنقص ببیند و اساساً خود را نبیند.

وی درباره ویژگی‌های اصلی انسان مؤمن اظهار داشت: ایمان صِرف تسبیح گفتن و روزه گرفتن نیست. احتمال دارد انسان روزه ‌بگیرد اما در حال روزه‌داری غیبت ‌کند و تهمت ‌بزند! امام حسن عسکری علیه السلام می‌فرمایند: «لَیسَتِ العِبادَهُ کَثرَهَ الصیّامِ وَ الصَّلاهِ وَ انَّما العِبادَهُ کَثرَهُ التَّفَکُّر فی أمر اللهِ» عبادت کردن به زیادی روزه و نماز نیست، بلکه حقیقت عبادت، زیاد در کار خدا اندیشیدن است.

دبیرکل مجمع جهانی اهل بیت(ع) تأکید کرد: باید نگاه را نسبت به خود، کار، و کار دیگران تغییر دهیم که اگر این‌گونه باشد محیط کار، محیط همدلی می‌شود. امام باقر علیه السلام فرمودند: «یا معشر المؤمنین تألفوا و تعاطفوا. ای گروه مؤمنان، مأنوس و همدل باشید و به هم مهربانی کنید.» اگر در محیط کار همدل باشیم موفق هستیم و الا بی‌انگیزه خواهیم شد.

وی درباره آسیب‌های بی‌انگیزگی یادآور شد: پیامبر(ص) به امیرالمومنین(ع) فرمودند: «یا علیُّ إیّاکَ و خَصلَتَینِ: الضَّجرَهُ و الکَسَلُ ؛ فإنّکَ إن ضَجِرتَ لم تَصبِرْ علی حَقٍّ ، و إن کَسِلتَ لم تُؤَدِّ حَقّا». ای علی از دو خصلت بپرهیز: بی‌حوصلگی و تنبلی؛ زیرا اگر بی‌حوصله باشی، بر حق شکیبایی نکنی، و اگر تنبل باشی، حقّی را ادا نکنی.

استاد درس خارج حوزه علمیه قم در پایان بر استفاده از فرصت‌ها تأکید کرد و گفت: امکان دارد بعدها حسرت بخوریم از اینکه چرا از فرصت‌ها استفاده نکردیم. لذا لازم است از خدا بخواهیم که وظایف‌مان را به ما بشناساند و توفیق ادای آن را بدهد.

پایان پیام/